نوشته‌ها

گرفتگی قلبی یا تصلب شرائین در افراد چگونه بروز می کند؟

سیستم قلبی عروقی چیست؟

 

بیماری قلبی

درهردقیقه تلمپ قلب باعث می شود که  حجم خون بدن یعنی حدود 5 لیتر یکبار به سراسر بدن برسد.خون که حاوی مواد مغذی و اکسیژن است از طریق رگهایی که به آنها اصطلاحا شریان گفته می شود به بافتها و اعضای بدن می رسد.

سلولهای بدن این اکسیزن و مواد مغذی را جذب نموده و مواد زائد خود را به داخل خون می ریزند.خونی که حاوی این مواد زائد است از طریق رگهایی که به آن اصطلاحا ورید گفته می شود به قلب باز می گردد. این خون در ریه ها خون را دوباره اکسیژن دار شده و دی اکسید کربن خود را به ریه پس می دهد.

سرعت جریان خون ممکن است چند برابر افزایش پیدا کند تا نیاز بدن به اکسیژن اضافی را مهیا نماید.درچنین مواقعی ممکن است خونرسانی به بعضی از عضلات بدن تا دوازده برابر افزایش  یابد اما در همین حال جریان گردش خون در دستگاه گوارش ممکن است تا یک سوم کاهش یابد.

قلب وحفره هایش

قلب عضوی عضلانی است که به اندازه یک دست مشت شده می باشد. قلب در وسط سینه و کمی متمایل به سمت چپ قرار گرفته است.قلب به دو قسمت چپ و راست تقسیم شده است و هر قسمت دارای  یک حفره در بالا به نام دهلیز و یک حفره در پایین به نام بطن می باشد.دهلیزها خون را از سرتاسر بدن دریافت می کنند درحالی که بطن ها خون را از قلب به بیرون تلمبه می کنند.هریک از چهارحفره  قلب به یک یا چند رگ خونی متصل است.بزرگترین این رگها،آئورت نام دارد که قطر آن به اندازه یک شلنگ آب است.

انقباض های شدید بطن ها، خون را 70 بار دقیقه در هنگام استراحت به بیرون قلب می فرستد.باهرضربان قلب،یک موج فشاری در طول شیان ها حرکت می کند و باعث می شود که دیواره شریان ها مستع شود. این موج یا اصطلاحا نبض را می توان در هرجایی از بدن که شریان نزدیک پوست قرار دارد احساس نمود (مثل نبض در شریان مچ دست)

عضله قلب باید به طور دائم و شبانه روزی بدون استراحت کارکند. بنابراین سلول های عضله قلب حاوی واحد های بیشتر و بزرگتری از تولید کنندگان انرژی که به آنها اصطلاحا میتوکندری گفته می شود نسبت به سایر سلولهای بدن هستند.

 

بیماری قلبی

رگهای خونی چیست؟

سیستم عروقی شامل سه نوع رگ خونی می باشد که عبارتند از:شریان ها،وریده ها و مویرگها اگر رگ های یک انسان را در امتداد هم قراردهیم  تقریبا چهاربار دور زمین را می توانند طی کنند.مویرگ ها که کوچکترین رگ ها هستند 98 درصد از این طول را می سازند.

بزرگترین شریان بدن یعنی شریان آئورت از قلب بیرون می آید وبه شاخه های مختلفی تقسیم می شود که شبکه ای از شریان های به تدریج کوچکتر را تشکیل می دهد که به هر قسمتی از بافت ها ی بدن خونرسانی می کند.شریان های کوچک به مویرگها متصل شده و مویرگها نیز به نوبه خود به ورید های کوچک و به آنها هم به وریدهای بزرگتر متصل می شوند که در نهایت این وریدهای بزرگ،خون را به قلب باز می گردانند.

1-گردش خون ریوی که خون را به ریه ها می برد تا در آنجا خون اکسیژن دار شود

2-گردش خون اکسیژن دار را به تمام بافت های بدن می رساند.

تصلب شرائین

دربیمار تصلب شرائین یا آترواسکلروز شریان ها تنگ و باریک می شوند.این بیماری می تواند شریان های هرجایی از بدن را گرفتار کند و یک علت عمده دربروز سکته قلبی،سکته هاب مغزی و ضعف گردش خون در پاها می باشد.هنگامی که مواد چربی مثل کلسترول که در خون جریان دارد در دیواره شریان ها رسوب نموده و تشکیل ماده ای زرد رنگ به نام آتروم را می دهد باعث تنگ و باریک شدن شریان می شود. این رسوب ها باعث می شوند که حرکت جریان خون درشریان ها محدود شود.

بعلاوه،لایه عضلانی دیواره شریان ها ضخیم تر شده و باعث تنگ تر شدن بیشتر شریان می گردد، پلاکت های خون ممکن است به  همدیگر چسبیده و بر روی سطح این رسوبها بچسبند و باعث تشکیل لخته خون شوند. یک لخته بزرگ خون ممکن است باعث انسداد کامل شریان شده و در نتیجه عضوی که به آن خون رسانی می شد دیگر از خون و اکسیژن محروم می شود.

بیماری تصلب بیشتر در کشورهای شمال اروپا خیلی شایعتر از کشورهای عقب مانده و درحال توسعه آفریقا و آسیا می باشد. این بیماری با افزایش سن شایعتر می  گردد و در بعضی از خانواده ها نیز بیشتر دیده می شود.

هورمون های جنسی زنانه استروژن کمک می کند که از بروز تصلب شرائین جلوگیری شود.بنابراین  بیماری تصلب شرائین در خانم ها در قبل سنین یائسگی که هورمون استروژن زیادی در بدنشان تولید می شود خیلی کمتر از آقایون رخ می دهد. با این حال در سن 60 سالگی میزان خطر ابتلاء به تصلب شرائین درخانمها به اندازه آقایان می شود.

خانم هایی که بعد از سن یائسگی از داروهای حاوی استروژن استفاده می کنند ممکن است از اثرات مفید آن در پیشگیری از بروز تصلب شرائین بهره ببرند.خطر بروز تصلب شرائین تا حدود زیادی به میزان کلسترول موجود در جریان خون که آن هم بستگی به نحوه رژیم غذایی و عوامل ژنتیکی دارد.

شرائین در کشورهای غربی که اکثر افراد آنها دارای رژیم غذایی پر چرب هستند بسیار شایع تر می باشد. بعضی از بیماری ها مثل مرض قند دیابت می تواند صرف نظر از نوع رزیم غذایی،با میزان بالای بالای کلسترول خون ارتباط چربی ها نیز باعث بالا رفتن میزان چربی ها در خون می شود.

سایر عواملی که احتمال بروز تصلب شرائین را افزایش می دهند عبارت اند از:

سیگار کشیدن

عدم انجام تمرینات منظم ورزشی

بالا بودن فشار خون و اضافه بودن وزن بخصوص اگر تمرکز چوبی در اطراف شکم باشد(چاقی شکمی)

 

 نحوه تشخیص تصلب شرائین

از آن جایی که تصلب شرائین تا هنگامی که جریان خون را محدود نکرده است هیچگونه علائمی ایجاد نمی کند، خیلی مهم است قبل

از اینکه این بیماری پیشرفت کند و باعث صدمه زدن به بدن شود آن را در افراد تشخیص دهیم.آزمایش های معمول چک آپ که افراد

به صورت منظم انجام می دهند شامل آزمایش هایی برای مشخص نمودن عوامل خطرساز تصلب شرائین مثل بالا بودن میزان کلسترول خون،بلا بودن فشار خون و بیماری قند دیابت می باشدو در حال حاضر توصیه می شود که حداقل بعد از سن 20 سالگی هر 5 سال یکبار میزان کلسترول خون اندازه گیری شود.