یکی از شگفت انگیزترین غارهای کشور ایران غاری است واقع در روستای تازه کند سفلی در شهر مراغه که گفته می شود هنوز بخش عمده ی آن کشف نشده و غارنوردان تنها تا بخشی از آن توانسته اند، پیش بروند. محلی ها این غار را به واسطه ی قرار داشتن تعداد زیادی لانه ی کبوتر در آن، به نام غار کبوتر می شناسند. «هامپا کهول»، «هامپوئیل»، «هنگ کهول»، «هامپو هول»، «همپوهول» نام های دیگر این غار است که در دوره های مختلف برای این غار به کار رفته است و ریشه در زبان سانسکریت دارد.
در این غار شگفت انگیز رسوبات آهکی که در طول میلیون ها سال شکل گرفته است، چشم انداز و مناظر زیبایی را خلق کرده که لطف تماشای این غار را دو چندان می کند.